Jak to zrobić, aby dziurawiec zadziałał na stany depresyjne? Bo przecież ma także działanie na układ pokarmowy…

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.) to pospolita roślina, którą można spotkać nie tylko w Polsce czy w Europie, ale również w obu Amerykach, Chinach czy Afryce Północnej. Zgodnie z Europejską Agencją Leków (EMA) surowiec stanowi ziele dziurawca.

Zbioru surowca dokonuje się w okresie jego kwitnienia, następnie w całości lub w formie pociętej poddaje go się suszeniu.

Ziele dziurawca zawiera liczne związki chemiczne, należące do różnych grup. Do najważniejszych grup możemy zaliczyć:

•  naftodiantrony – zaliczamy tutaj hyperycynę i pseudohyperycynę
•  pochodne floroglucynowe – hyperforyna i adhyperforyna
•  flawonoidy – t.j. hyperozyd, rutyna, kwercetyna
•  garbniki
•  ksantony
•  kwasy fenolowe
•  olejki eteryczne

Zawartość poszczególnych związków może się różnić w surowcu i zależy nie tylko od czynników genetycznych czy środowiskowych, ale również od okresu zbioru, sposobu suszenia czy przechowywania surowca, dlatego do produkcji leków roślinnych stosuje się surowce standaryzowane na zawartość hyperycyny.

Obecne w surowcu związki chemiczne wykazują również różnice w rozpuszczalności czy stabilności (np. niektóre są nietrwałe w podwyższonej temperaturze). Inne działanie wykazują wyciągi wodne, a inne wyciągi alkoholowe z surowca. Wyciągi wodne z ziela dziurawca, np. herbaty, mogą być stosowane w łagodnych dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, ponieważ zawierają związki o działaniu przeciwzapalnym i rozkurczającym (garbniki, flawonoidy).

Z kolei zdecydowana większość związków, którym przypisuje się aktywność przeciwdepresyjną (naftodiantrony, pochodne floroglucynowe, flawonoidy), bardzo dobrze rozpuszcza się w roztworach etanolowych, natomiast jest słabo lub nierozpuszczalna w wodzie. Z tego względu, do leczenia łagodnych epizodów depresyjnych, krótkotrwałego leczenia łagodnych zaburzeń depresyjnych oraz stanów wyczerpania nerwowego, Europejska Agencja Leków zaleca stosowanie ekstraktów z ziela dziurawca, otrzymanych przy użyciu alkoholu jako rozpuszczalnika ekstrakcyjnego. Aby uzyskać efekt przeciwdepresyjny, wyciągi z ziela dziurawca należy stosować systematycznie przez okres co najmniej 2 tygodni.

Nie wolno zapominać o tym, że zawarte w zielu dziurawca związki chemiczne oddziałują na enzymy wątrobowe, przez co mogą wywierać niekorzystny wpływ na działanie innych leków. Dlatego osoby stosujące leki, zarówno te przepisane przez lekarza, jak i dostępne bez recepty, powinny skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, zanim zaczną stosować ziele dziurawca. Dodatkowo, wyciągi z ziela dziurawca, mogą prowadzić u osób o jasnej karnacji skóry do wystąpienia reakcji fototoksycznych.